मलाई नेपाल इञ्जिनियर्स एशोसिएसन-जापान च्याप्टरको तर्फबाट सहभागी हुन र मन्तब्य दिन निम्ता आएको थियो (साथीहरुले मलाई यो च्याप्टरको अध्यक्ष बनाएका छन् एक वर्षका लागि)। ब्यक्तिगत रुपमै पनि माओवादीका केन्द्रीय नेता र विदेश विभाग प्रमुखसंगै हुने अन्तर्कृयालाई नेपाली राजनीति बुझ्ने र माओवादीका धारणाहरुका बारेमा अझ स्पष्ट हुने राम्रो मौकाका रुपमा लिएको थिएँ र संस्थागत निम्तो नभए पनि जाने थिएँ म।
बाह्र बजे शुरु हुने भनिएको कार्यक्रम दुइ बजेपछिबाट मात्रै शुरु भयो। कार्यक्रम ढिला शुरु भएकोले खाना खाने मौका पाईयो:) एउटा ब्यक्तिगत कारणवश म खाना नखाई पुगेको थिएँ। दीपक घिमिरेको रेष्टुरेण्ट 'गणपति बाबा'मा नान-करी खाँदै गर्दा थाहा पाइयो, अघिल्लो दिन दिउँसो विमानस्थलका अध्यागमन अधिकारीहरुले दुई घण्टा रोकेछन् क. गौरवलाई र नेपालै फर्काईदिने भन्दै थिए रे। यस बारेमा पनि कार्यक्रममै र उनकै मुखबाटपनि अरु बढी थाहा पाईयो।
कार्यक्रम ढिला भएपछि स्वभावत: सबैकुरा हतार-हतार हुन्छ र भनिएजति कार्यक्रम हुन सक्दैनन्। सबै वक्ताहरुले हतार-हतार आफ्नो मन्तब्य राख्नुपरेको थियो। यो कुरो बेग्लै हो कि उद्घोषकज्यूले भने बीच-बीचमा सानातिना भाषणै ठोकिरहेका थिए!
कार्यक्रमलाई अलिक 'चाकडी' शैलीको रुप पनि दिईएको थियो। एउटै फूलको गुच्छा अतिथिलाई दिँदै, फिर्ता लिँदै र फेरि अर्कोले दिँदै गरेर-----! यो 'नाटक'लाई बीस-बाईस पात्रहरुको भूमिका सकिएपछि मात्रै टुंग्याइएको थियो। सबैको प्रतिनिधिको रुपमा एकजनाले दिए सकिने कामलाई दश मिनेटको एकांकी बनाउने आयोजकको दिमागलाई मान्नैपर्छ!
कुनै तडकभडक रहित भेषभुषाका क. गौरवको बोलीचाली पनि शिष्ट र नरमै लाग्यो। कार्यक्रम अगाडि र पछाडि पनि उनीसंग कुराकानी हुँदा हामी सबैले अरुको कुरालाई ध्यान दिएर सुन्ने र आफूले सकेसम्म कम बोल्ने मान्छेको रुपमा पायौं। जापान र जापानीहरुको बारेमा पनि निकै चासोपूर्वक सोधेका थिए उनले।
कार्यक्रम मन्तब्य, एनआरएनको जलपान र प्रश्नोत्तरात्मक अन्तर्कृया गरी तीन चरणको थियो। तर दुई घण्टा ढिलो गरी शुरु भएकोले तेश्रो चरण हुन पाएन। (आइतवार टोकियोमा हुने अरु कार्यक्रमहरुका लागि) नेताज्यूलाई लिएर आयोजक साथीहरु हतार-हतार ट्रेन स्टेशनतिर लागे।
कार्यक्रमका केहि फोटोहरु र सम्बन्धित केहि कुराहरु राख्दैछु।
उदघोषक (मोर्चाका संयोजक) कृष्ण के.सी.। मञ्चमा माओवादी नेता र सभापति। एकजना पुराना वामपन्थी कार्यकर्तालाई सभापति बनाइएको थियो। राम्रै कुरो हो यो।
एनआरएनको तर्फबाट बोल्दै सुदिप अधिकारी। सुदिपजीको मन्तब्य गैर-आवासीय नेपालीहरुका समस्याहरु लगायत गैर-आवासीय नेपालीहरुद्वारा नेपालमा लगानीका लागि सुरक्षित वातावरणको आवश्यकतामा केन्द्रित थियो।
आफ्नो मन्तब्य राख्दै नेसाजका पूर्व अध्यक्ष रिषभ पौडेल। रिशभजीको मन्तब्यले अघिल्लो दिन विमानस्थलमा घटेको घटनाको प्रसंगमा नेपाल समृध्द र बलियो नहुञ्जेल यस्ता घटना घटीरहने तथ्य, अरु कतिपय नेताहरु हेरी क गौरवको सादा जीवनशैली ('रोलेक्स घडी' र 'कपालमा जेल' विना)को प्रशंशा र 'नयाँ नेपाल' बनाउन पाएको वर्तमान मौकालाई माओवादीले सदुपयोग गरोस् भन्ने आशा र शुभकामना समेटेको थियो।
आफ्नो मन्तब्य राख्दैछु म।
मैले पनि अघिल्लो दिनको प्रसंगलाई कोट्याउँदै नेपालीले त्यस्तो क्षण भोग्नु नपरोस् भन्नका लागि दलहरु र नेताहरु गम्भिर हुनुपर्ने आवश्यकता औंल्याएको थिएँ। साथै, नेपालमा माओवादीको जीतपछि मेरा सहकर्मी जापानीहरुले 'नेपाल अब उत्तर कोरीयाजस्तै बन्छ होला!" भनेको प्रसंग सुनाउँदै नेपालको वस्तुस्थितिका आधारमा त्यो स्थिति आउनेछैन भन्ने आशा ब्यक्त गरेको थिएँ। उत्तर कोरीयाको प्रसंग ल्याउनुको मेरो उद्देश्य माओवादीका नेतालाई अलिक provoke गर्नु र राजनीतिक स्वतन्त्रताप्रतिको उनीहरुको धारणा प्रष्ट रुपमा पाउनु थियो।
मन्तब्य राख्दै प्रमुख अतिथि सीपी गजुरेल "गौरव"।
उक्त भाषण सुन्न यहाँ 'मूसो' ठोक्नुस्!
भाषणमा नयाँ कुरा खासै केहि थिएन, आम नेपाली नेताहरुले गर्ने भाषणजस्तै थियो। फरक यत्ति कि माओवादी संस्करणको भाषण थियो। तपाईँले पनि सुन्नुभयो होला (रेकर्डको गुणस्तर त्यति राम्रो नभएकोमा क्षमाप्रार्थी छु) नेपालको वर्तमान राजनीतिक गतिरोधका लागि अरु दलहरुलाईमात्रै जिम्मेवार देखाइएको छ र माओवादीको कुनै दोष नभएको जिकिर गरिएको छ। यसलाई स्वाभाविकै मान्न सकिन्छ, अरु दलकाले पनि यसै गर्छन्। अघिल्लो दिनको घटनाको पनि चर्चा गरेका छन् उनले। कहिँपनि एक वर्षभन्दा बढी जेल बसेको मान्छेलाई जापान छिर्न नदिने जापानी कानूनले अल्झाएको रहेछ उनलाई।
भाषणको सकारात्मक पक्ष भनेको उनले प्रतिष्पर्धात्मक राजनीतिक प्रणाली र खुल्ला समाजको पक्षमा स्पष्ट ढंगले विचार राखेका छन्। पूर्वी यूरोप र सोभियत संघका अधिनायकवादी साम्यवादी राज्यहरुको पतनबाट माओवादीले ठूलो शिक्षा लिएको र नेपाललाई उत्तर कोरीया बनाउने सोच उसको नभएको बताएका छन्। अर्को सकारात्मक पक्ष भनेको उनको भाषणमा प्रचण्डको ब्यक्तिपूजा र कथित 'प्रचण्डपथ'को जयगान कतै पनि छैन।
प्रश्नोत्तरात्मक अन्तर्कृया भएन, सोध्न भनेर तयार गरिएका केहि प्रश्नहरु पनि त्यसै रहे। मैले सोध्न चाहेका केहि प्रश्नहरु यस्ता थिए;
- उनले ज्ञानेन्द्र शाहलाई नागार्जुन दरबार 'केहि दिन'का लागिमात्रै दिएको भनेका छन्। यो 'केहि दिन' कहिले सकिन्छ?
- भाषणमा उनले दरबार हत्याकाण्डको पनि चर्चा गरेका छन् र स्पष्ट रुपले ज्ञानेन्द्र शाहलाई जिम्मेवार देखाएका छन्।। मलाई सोध्न मन लागेको थियो,बदलिएको यो राजनीतिक परिवेशमा र विशेष गरी माओवादीकै नेतृत्वको सरकार बनेपछि दरबार हत्याकाण्डको छानबीन हुन्छ कि हुँदैन र दोषी प्रमाणित भएमा ज्ञानेन्द्र शाहलाई कस्तो कारवाही हुन्छ?
- माओवादीसंग केहि अत्यन्त राम्रा आर्थिक र सामाजिक कार्यक्रमहरु छन्। वर्तमान राजनीतिको सम्झौताकारी 'बाध्यता' र ती कार्यक्रमहरुको सन्तुलन कसरी मिलाउँछ माओवादीले। मेरो तात्पर्य, कतै सम्झौताको नाममा ती कार्यक्रमहरु छोड्ने त हैन माओवादीले।
- हालै बाहिर आएको भाकपा(माओवादी)का एक नेताको भनाइको प्रसंगमा, अब अरु देशमा सशस्त्र संघर्षरत माओवादी दलहरु र 'रिम' आदिजस्ता संगठनहरुसंग कस्तो सम्बन्ध हुन्छ माओवादीको।
यो पटक सोध्न पाइएन, अब अरु कुनै नेता आउने मौका कुर्नुबाहेक के गर्न सकिन्छ र?:)
क. गौरव साहित्यकार पनि रहेछन्। हजार येन तिरेर उनको 'प्रतिरोध' नामक कथा-संग्रह किनियो र उनको सही पनि प्राप्त गरियो किताबमा। पढ्न भ्याएको छैन अझै, तर नाममा 'राजनीति' झल्किन्छ, 'जनयुद्ध'को बारेमा हुनुपर्छ पक्का पनि।
यो तलको फोटोचाहिँ एनआरएन तोकाइ-होकुरिकुको 'जलपान' अघिको छोटो औपचारिक कार्यक्रमको। मन्तब्य राख्दै दीपक घिमिरेजी।
I am still naive with more broader politics. So what are the main reasons for these political figures for touring foreign country? What do they expect and benefit, specifically, by meeting with Nepalese abroad? And finally, who pays for their visits?
ReplyDeleteThanks!
अरू लिँडे माओवादी कम्रेड्हरूको तुलनामा गजुरेल बौद्धिक छन् जस्तो लाग्छ। तपाईंलाई केही त्यस्तो लागेन?
ReplyDeleteबसन्तजी ,
ReplyDeleteतपाईंले उठाउनु भएको प्रसग : 'नेपाल अब उत्तर कोरीयाजस्तै बन्छ होला!' भन्ने चाँही यकदमै गहकिलो लाग्यो,
Thank you all.
ReplyDeletePrajwol, two main reasons for their touring are strengthening their base among Nepalese in those countries and expanding their diplomatic relationships.
First, Nepali diaspora is getting larger and larger and with it comes large amount of money (in forms of membership fees and donations etc.) for these parties. Till now, in my observation, maoists didn't have strong organizational base here in Japan. UML's Japan committee is quite large and active since last many years. NC started its organizational activities in Japan only after the April movement but its political and 'ideological' base was active and dominant through other organizations. Now maoists are working hard to expand their base. So Gajurel was here to motivate and guide his organization here.
Second, maoists now want to present themselves to the world as the 'legal' and most powerful political force of Nepal. Out of his seven days in Japan, Mr. Gajurel was to be in Nepalese programs for two days only. He is visiting Japanese governement officials and leaders of all powerful political parties in Japan.
Keshav, I didn't have much time to talk with him. But he was quite free from the 'jargon' that other maoist leaders use non-stop.
Badri, yes that mentioning of N. Korea was pre-planned. I think that made Mr. Gajurel to say something about his party policy.
Keshavji, most of the Maoist leaders are intellectual persona but it's true that they still have not succeded to socialise themselves in the changing perspectives. They talk little bit too much but at least they have shown interest to do something for the country. Keshavji, if someone wants to do something, and if we criticize them all the time, there will be one willing to something in future. Friend, we could not do anything for the country (in my view), so at least appreciate them who have come. In stead of complains and criticism, provide feedback and try to give your ideas!! who knows, your that costructive idea can make a big difference!!! And another bitter truth is, a rival group getting the first position in election (remember it was said to be peaceful)was so unpredictable. Maoists deserve this position, so there is no point in dominating your leaders which every action will have direct impacts on you and your youngesters. If they fail, you will be failed. Whoever in the leading team, should get support from us. If we still try to be the like worker of UML and NC, maoist will fail and therefore we will fail. At least give them a chance, lets see if those लिँडे माओवादी कम्रेड्हरू can do something!!
ReplyDeleteThank you d-express for your comment.
ReplyDelete