झण्डा भनेको देश हो!

एउटा देश बन्न भूगोलको जरुरत हुन्छ त्यो पक्का हो तर देश भावनामा पनि हुनुपर्छ। भावनामा नभएको देश आत्मा नभएको शरीरजस्तै हो, जो जत्रो र जस्तो भएपनि कहिल्यै जीवन्त हुँदैन। यहूदीहरु सैयौं वर्ष भूगोलमा देशवीहिन भएर बाँचे तर उनीहरुले भावनाको देशलाई कहिल्यै मर्न दिएनन्, त्यो ज्योतिलाई जागै र ज्यूँदै राखिरहे। उनीहरुको फेरि बनेको भूगोलको देश, इजरायलले जति प्रतिकूलताहरु शायद यो संसारका कुनै पनि देशले झेलेका छैनन् तर पनि इजरायल अहिलेको दुनियाँका सफलतम राष्ट्रहरुमध्ये एक हो। इजरायलीहरुको यो सफलताको पछाडि अरु धेरै कारणहरु पनि हुनसक्छन् तर मेरो विचारमा सबैभन्दा प्रमुख कारणचाहिँ उनीहरुभित्र अत्यन्त बलियो भएर रहेको भावनाको देश हो।

भावनाको देशलाई आकार दिने केहि निश्चित प्रतीकहरु हुन्छन्। देशको झण्डा त्यस्तै एउटा प्रमुख प्रतीक हो, राष्ट्रगान अर्को महत्वपूर्ण प्रतीक हो। त्यस्तै महत्वपूर्ण अवसरहरुमा प्रयोग गरिने औपचारिक तौर-तरिका, लगाईने पोशाकहरु पनि यस्तै प्रतीक हुन्। महत्वपूर्ण पदमा बस्नेले लिने शपथ अर्को एउटा महत्वपूर्ण प्रतीक हो जसले भावनाको देशलाई, मान्छेको मनभित्रको देशलाई आकार दिन्छ। हामीले यी प्रतीकहरुलाई दिने सम्मानले हाम्रो राष्ट्रप्रेम झल्काऊँछन्, देशप्रतिको हाम्रो ईमान्दारी झल्काऊँछन्।

हाम्रो राष्ट्रगानको बारेमा विवाद थियो पहिलाबाटनै। एउटा राजनीतिक प्रणालीले आफ्नो स्वस्ति-गानलाईनै राष्ट्रगानको रुपमा लादेको थियो र त्यसमा परीवर्तन जरुरी थियो। दोश्रो जनआन्दोलनपछि त्यसमा परीवर्तन भयो, नेपालप्रेमी सबै त्यसमा खुशी छन्। (यद्यपि हतारमा राष्ट्रगानको निर्णय गरेर र 'सबैकुरा मिलेको ' खोजेर हामीले पाएको राष्ट्रगान 'ऊँट' जस्तो भएको छ भन्ने मेरो ब्यक्तिगत धारणा भने ज्यूँदै छ अझै। खैर, जनता र देशको महिमागान आएको छ यसमा, त्यतिनै काफी छ अहिलेका लागि।)

सभ्य देशका औपचारिक कार्यक्रमहरुका आफ्नै नीति-नियम र काईदाहरु हुन्छन्, जसलाई सधैं श्रद्धापूर्वक पछ्याईन्छ। यस्ता कार्यक्रमहरुको लागि एउटा पोशाक-नीति (Dress Code) पनि तय गरिएको हुन्छ। हाम्रो देशमा भने देशका प्रतीकहरुलाई ध्वस्त पार्ने कामको शुरुवात पोशाकबाटै गरियो। दौरा-सुरुवाल-कोट-टोपी र साडी-चोलो मन नपर्ला धेरैलाई (ब्यक्तिगत रुपमा मलाई पनि दौरा-सुरुवाल-कोट-टोपी असहज लाग्छ) तर यसको विकल्प के त? के यसको विकल्प औपचारिक समोरहहरुमा हिसिला यमीले जिन्स लगाएर गएजस्तै जसले जे लगाए पनि हुने हो? के एउटा स्पष्ट पोशाक नीति चाहिन्न देशलाई? यस्तै अराजकता रहिरहे, भोलि कुनै बज्रस्वाँठ पदाधिकारी "आ---, जेठको हपहपी गर्मीमा पनि को पाईन्ट-शर्ट लगाईरहोस्---" भनेर कट्टु र भेष्टमै शपथ खान सिंहदरबार नपुग्ला भन्ने के बेर? हाम्रो जत्तिकै सांस्कृतिक र भौगोलिक विविधता भएका अरु धेरै देश पनि छन्। के ति सबैमा पनि यस्तै भद्रगोल हुन्छ पोशाकको नाममा?

शपथ ग्रहणको निहुँमा अर्को अन्तहीन कुरुप नाटक मञ्चनको शुरुवात भयो देशमा। आफनै मातृभाषामा शपथ खाने काम ठिकै मान्न सकिएला, विगतको भाषिक असमानताको हिसाब-किताब गर्ने अर्थमा तर हिन्दीमा शपथ खानेसंग कुनै नैतिक तर्क छैन। सीमापारीको धाप र स्याबाशी पाउनु र त्यसका आडमा कमजोर नेपाल राज्यको आधारलाई हल्लाउनुनै हिन्दीवालाहरुको एउटै ध्येय हो।

शपथ-ग्रहणको बारेमा स्पष्ट नीति-नियमको ब्यबस्था पहिलेनै हुनुपर्छ, कुन भाषामा शपथ खान पाईने, कुनमा नपाईने, कसले खाने, कसले खुवाउने, "आफ्ना 'ईष्टदेव' भएतिरै फर्केर खान पनि पाउने "आदि‍-आदि।  हाम्रो देशको संविधान-कानूनमा यस्तो ब्यबश्था छ कि छैन थाहा छैन मलाई। यदि छ भने त्यो नीति-नियम छऊञ्जेल त्यसकै आधारमा हुनुपर्छ। चित्त नबुझ्नेहरुले नीति-नियम फेर्ने तिर लागे हुन्छ, त्यहि नियम का आधारमा पदमा जाने तर पछि नमान्ने गर्नु बेईमानी हो।

उप-राष्ट्रपतिको शपथ-ग्रहण नाटक भूलभूलैयाजस्तो जेलिएको जेलियै छ। देशको सृजनात्मक उर्जा यस्तै अनावश्यक विवादहरुमा खर्च भईरहेको छ। यो प्रकरणलाई संवैधानिक र कानूनी आधारमा सकेसम्म चाँडो समाधान गरिनुपर्थ्यो। हाम्रो सर्वोच्च अदालत पनि गज्जबकै छ, जो संगीन र संवदेनशील मुद्दाहरु संविधान-कानून हेरेर होईन, उपयुक्त 'राजनीतिक मौसम' हेरेर मात्रै गर्छ।

उप-राष्ट्रपतिको यो शपथ-ग्रहण नाटकमा धेरै अध्याय थपिईसकेका छन्, त्यसलाई यहाँ  धेरै चर्चा नगरौं तर शपथ-ग्रहणलाई अत्यन्त हल्का बनाउने काम प्रचण्ड र माकुनेले पनि गरेका हुन्। प्रचण्डले कम्युनिष्टे ढोंग देखाऊँदै 'ईश्वर' शब्दलाई 'जनता' शब्दले विष्थापित गरे। 'जनता' शब्दसंग विमति होईन मेरो तर के हाम्रो देशको प्रधानमन्त्रीले खाने शपथ भनेको "खाली ठाऊँ भर।" हो, जसमा राष्ट्रपतिले एउटा शब्द भर्छन्, प्रमले अर्को, मन्त्रीले अर्को----? कथित 'जनता'का नाममा खानुपर्ने हो भने पहिल्यै त्यसलाई संविधान-कानूनमा किन स्पष्ट नपार्ने?

अर्का ढोंगी कम्युनिष्ट माकुनेले खाली ठाऊँ समेत भरेनन् र अधूरो शपथ लिए! आफूलाई कम्युनिष्ट देखाउन 'ईश्वर' त्यागे, आफूलाई प्रचण्डभन्दा फरक देखाउन 'जनता' त्यागे। गज्जब छ कम्युनिष्टे ढोंग!!!!!!!
 

ओबामाले अमेरिकाका राष्ट्रपति पदको शपथ खाँदा शपथ खुवाउने न्यायाधिशको सानो गल्तीले गर्दा एकछिन अलमल भयो। विवाद आउला भनेर ओबामाले दोहो-याएर शपथ ग्रहण गरे। अमेरिकामा शपथ-ग्रहणलाई सिंगै संविधान बराबर मानिँदो रहेछ। हाम्रा नेताहरुमा त्यो गम्भिरता कहिले आउने?

नौरथाको मुखमा आएर यसपाली अर्को नयाँ राग छेडिएको छ, झण्डा फेर्ने! दिमागमा सृजनात्मक चिन्तन एक चिम्टी पनि नहुने र विध्वंशबाहेक केहि नजान्नेहरुले 'हलो काटी मुंग्रो' बनाउने नयाँ खेल खेल्न खोज्दैछन्। देशमा समाधान पर्खेर बसेका विकाराल-संगीन समस्याहरु अरु धेरै छन्, माओवादीलाई भने अझै यस्तै विवादास्पद र भिडन्त निम्त्याउने काममा हात हाल्ने सोख छ। ऊ किन हात धोएर झण्डाको पछि लागेको हो कुन्नि? के यो पनि देशलाई सकेसम्म अराजकता तिर लैजाने उसको घोषित योजनाको अर्को भाग हो? के यो सडकमा टायर बाल्नका लागि नयाँ 'इन्धन' हो?  माओवादी अझै केवल यस्तै उग्र र नचाहिने कुरा र भ्रमको खेती गरेर बसिरहेछ, देश भाँडमा गए जाओस्!

हाम्रो झण्डा बिशिष्ट र मौलिक पहिचानयुक्त छ। यो झण्डा कुनै धर्म, जाति वा समुदायको विरुद्ध पनि छैन। अहिले माओवादीहरु ठसठसी कनेर भएपनि यसलाई हिन्दू धर्म र राजतन्त्रसंग गाँस्न खोज्दैछन्। हाम्रो झण्डाको इतिहास माओवादीको विध्वंशात्मक दिमागले सोच्न सक्नेभन्दा पूरानो छ। विगतमा सत्तामा आएका केहिले यसमाथि आ-आफ्नो ब्याख्या लादे, त्यो साँचो हो तर त्यसमा झण्डाको के दोष?

माओवादीहरु एक कदम अघि बढेर यूरोपियन यूनियनको जस्तो झण्डा बनाउने भन्न समेत पछि परेका छैनन्। यूरोपियन यूनियन भिन्दा-भिन्दै देशहरुको एउटा खुकुलो समूह हो तर नेपाल त एउटा सिंगो देश हो। के माओवादीहरुले नेपाल टुक्र्याउन चाहेका हुन्?

माओवादीहरु सीमाहीन ढंगले हाम्रो संवेदनशीलतामाथि खेलवाड गरिरहेछन्। हाम्रो झण्डा-हाम्रो पहिचान केहि मान्छेहरुको लहडबाजी र मनपरीको साधन बन्नु हुँदैन।

झण्डा फेर्ने कुतर्कको सशक्त विरोध गरौं!
 

झण्डा भनेको देश हो!

हो, म बनेको देश हो!!